VİCDAN:İÇİMİZDEKİ SESSİZ MAHKEME

2

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Bazı geceler vardır, dışarısı sessizdir ama içimizde bir fısıltı başlar. Ne kimse görmüştür bizi, ne de kimse yargılamıştır ama içimizde bir ağırlık dolaşır. İşte o sesin adı: Vicdan.

Vicdan, çoğu zaman yaptıklarımız kadar yapmadıklarımızın da yankısıdır. Geçmişte çocuğumuza bağırırız, yıllar sonra hâlâ içimiz sızlar. Bir sokakta aç bir köpek gözümüzün içine bakar, biz yolumuza devam ederiz. Ama gece olunca o gözler gelir aklımıza. Yoksul bir akrabaya kırıcı bir söz söyleriz, sonra ne para göndersek de o sözü geri alamayız. İlkokuldaki o sessiz arkadaş, sadece bize ters cevap verdi diye onu şımarıkça itip uzaklaşmamız… Yıllar geçer, ama bazı anlar geçmez.

Çünkü vicdan, zamanla ilgilenmez. O bir hatıra değil, bir tanıktır.

Eskiden hep şunu merak ederdim: İnsanlar nasıl bu kadar vicdansız olabilir? Ama zamanla şunu öğrendim: Hepimizin içinde o karanlık taraf var. Hepimiz birilerini istemeden kırdık, görmezden geldik, sustuk. Ve o zaman, başkalarını yargılamadan önce, kendimize bakmamız gerektiğini fark ettim.

Peki vicdan nedir? Bir duygu mu? Hayır… Vicdan, duygularla aklın kesiştiği bir yer. Bir iç ses. Bazen fısıltı, bazen çığlık. Bir bakışta titreyen bir kalp, bir suskunlukta yankılanan bir soru: “Neden böyle davrandım?”

Ama bazen de şu sorularla karşılaşırız içimizde: Bu sesi gerçekten ben mi duyuyorum, yoksa bu ses bana mı öğretilmiş? Mesela bir kadın evlenmeden önce bir ilişki yaşar, sonra vicdan azabıyla kıvranır,belki artık yaşamak istemez,toplumdan dışlanacağını,yaşadığı toplumun içinde bir günahkar olduğunu düşünür. Ama o kadın başka bir toplumda yaşasaydı, kimse bunu sorun etmezdi. Hatta belki de sorgulayan o olurdu: “Neden hiç kimseyle birlikte olmadın ,yoksa bir takım sağlık problemlerin mi var?” Demek ki bazı vicdan azapları, gerçekten içimizden değil, öğretilen normlardan kaynaklanıyor olabilir. İyilik ve kötülük algısı bile bulunduğumuz kültüre göre şekillenebiliyor.

O zaman gerçek vicdanla öğretilmiş suçluluk duygusunu ayırmak gerek. Çünkü bir toplumun “ayıp” dediği bir şey, başka bir yerde sevgiyle, özgürlükle karşılanabilir. Vicdan sadece toplumun sesi olursa, insan kendine yabancılaşır. Ama kalpten gelen o evrensel değerler — empati, merhamet, zarar vermeme — işte onlar gerçek vicdanın dilidir.

Ve en çok da şunu bilmek gerek: Gerçek vicdan, yalnızca başkalarına karşı değil, kendine karşı da dürüst olmaktır.

Bugün biriyle karşılaştığında gözlerinin içine biraz daha dikkatli bak. Bir çocuğun gözyaşını, bir yaşlının sessizliğini, bir hayvanın bakışını fark et. Geçmişte hatalar yapmış olabilirsin… Ama bugün seçtiğin davranış, geleceği iyileştirebilir.

Çünkü vicdan, geçmişin sesi değil sadece… Geleceğin pusulasıdır.