SLAV MASALLARININ GÖLGESİNDE: PUŞKİN

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Puşkin’in Slav mitolojisinden, Rus masallarından, efsanelerinden ve halk anlatılarından ilhamla kaleme aldığı “Ruslan ve Lyudmila” isimli şiirinin meşhur önsözünün daha önce bizlere pek tanıtılmaması, belki de Slav mitolojisi ve Rus halk masallarına olan yabancılığımızdan kaynaklı olabilir ancak bu karakterleri ve bağdaştırıldıkları kısımları ele aldıktan sonra bu masalları incelediğimizde, anlaşılmasında bir engel bulunmayacaktır. Puşkin’in etkilendiği, şiirine taşıdığı tipleri, karakterleri gösterip şöyle açıklayabiliriz:

Bilge Kedi: Rus halk masallarında, atasözlerinde ve deyimlerinde sıkça karşılaştığımız kedi karakteri kurnazlıkla birlikte gelen bir bilgelik taşıyan, hafif tembel ve kendinden emin tavır sergileyen bir karakterdir.

Leşi: Leşi, ormanın ruhudur ve efendisidir. Farklı görünümlerle betimlenir. Kimi zaman kalın tüylerle kaplı bir yaratık olarak, kimi zaman ise kambur, yaşlı, üstü başı ters giyilmiş gibi düzensiz ve dağınık bir ihtiyar olarak betimlenir. İnsanlarla eğlenmeyi, şaka yapmayı sever, insanların yollarını şaşırtır ve onları çıkılmaz ıssız bölgelere sürükler, ürkütücü seslerle insanları korkutur. Ancak masallarda bazen iyi bir yol arkadaşı olarak da karşımıza çıkar, yırtıcı hayvanlardan korur, doğru yolu gösterir.

Rusalka: Su perisi olarak da düşünülür. Gölde, nehirde veya denizde yaşayan genç bir kızdır. Ya denizler kralının kızıdır ya da kendini suya atarak hayatına son veren talihsiz bir kadının yeniden canlanmış halidir. Zarif vücudu ve büyüleyici sesi ile erkekleri baştan çıkarıp felakete sürükler. Ağaç dallarında oturup sallanmayı sever, yün eğirir, saçlarını tarar, geceleri halka olup dans eder.

Otuz Yiğit ve Deniz Amcası: A.S. Puşkin’in “Çar Saltan Masalı” eserinin kahramanlarıdır. Masal ülkesinin sınırlarını korurlar. Hepsi birbirine benzeyen yakışıklı ve iri yapılı yiğitlerdir. Komutanları ise “Deniz Amcası”dır.

Prens: “Ve ona bir damat bulundu, Prens Yelisei…” sözleriyle Puşkin’in “Ölü Prenses ve Yedi Yiğit” adlı masalında tanıttığı cesur ve kraliyet soyundan gelen genç varistir.

Bogatyr: Rus mitolojisi ve halk masallarında iri yapılı, son derece güçlü, cesur ve yiğit savaşçılardır. Vatanseverlikleriyle ülkelerini yabancı düşman işgallerinden korurlar.

Baba Yaga: Tavuk ayakları üstündeki kulübede yaşar ve pek çok Rus masalının baş karakterinden biridir. Görünümü korkunçtur, kemik gibi ince bir bacağı, siğillerle kaplı uzun bir burnu ve kamburu vardır. Genellikle paçavra gibi giysiler giyer, kirli ve bakımsızdır. Cadıyı andırır.

Çar Kaşey: Birçok masalda karşılaşırız. Ölümsüz Kaşey, güçlü ve kötü bir büyücüdür. Tipik olarak zayıf, uzun boylu, kel kafasında altın taç olan yaşlı bir adam olarak betimlenir. Açgözlü ve cimridir. Büyük hazinelere sahiptir ve özenle bunları korur. Canını içinde sakladığı bir iğne vardır ve bunu da özenle korur.

Bilinmeyen Yaratıklar: Masallarda bulunsa da adı geçmeyen, hayal gücünün arkasına gizlenmiş yaratıklardır.

Bu meşhur şiirin meşhur önsözü ise şöyledir:

Deniz kıyısında yeşil bir meşe,

Altın bir zincir asılı üzerinde

Ve gece gündüz bilge bir kedi,

Dolanır o zincir boyunca sürekli;

Sağa giderse bir şarkı başlatır,

Solda masal anlatır

Orada mucizeler; orada Leşi dolaşır,

Rusalka ağaç dallarında oturur;

Orada, bilinmeyen yollarda

Görülmemiş hayvanların izleri;

Kulübe orada, tavuk ayakları üzerinde

Duruyor penceresiz, kapısız

Orada ormanlar ve vadiler hayallerle doludur

Orada, şafakta dalgalar vurur kıyıya

O ıssız ve kumlu sahile

Ve otuz yiğit şövalye

Birer birer çıkar berrak sudan

Ve onlarla birlikte bir amca denizden

Orada prens,yakınlarda

Büyüler Ulu kralı;

Orada, bulutların arasında, halkın önünde

Ormanlar boyunca, denizler boyunca

Büyücü taşır Bogatyr’i

Zindanda bir prenses kederlidir

Ve bir bozkurt ona sadakatle hizmet eder;

Orada Baba Yaga, fıçıyla

Kendi başına gidip geliyor;

Orada Çar Kaşey, altının üzerinde çürüyor;

Orada Rus ruhu… orası Rus kokuyor!

Ve ben oradaydım ve ben bal içtim,

Deniz kenarında yeşil bir meşe gördüm,

Altında oturdum ve bilge bir kedi

Bana anlattı kendi hikayelerini.