Cide ve cide sarı yazma

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Tarihi:

Anadolu’nun çoğu yöresinde olduğu gibi Cide’nin tarihi de insanlık tarihi kadar eskidir. Homeros yaklaşık 2800 yıl önce yazdığı İlyada’da Cide’den şöyle söz eder. “Yüksek kültürlü Henetlerin yurdundan geçtik; Kiteros’tan Aycelos’tan”.

Aycelos bugünkü Cide’dir. Kiteros’ta doğal bir liman olan ve günümüzde Gideros adıyla bilinen eski bir yerleşim merkezidir. Cide 1213 yılında Anadolu Selçukluların, 1460‘da Fatih Sultan Mehmet ‘in Kastamonu’yu almasıyla da Osmanlı İmparatorluğunun egemenliğine geçmiştir.

Cide, tarih boyunca ipek yolu üzerinde önemli bir liman olma özelliğini sürdürmüş, Osmanlı İmparatorluğu döneminde de “Karaağaç İskelesi “ adıyla Rus çarlığından getirilen tuzun dağıtım merkezi ve imparatorluğa mal sevk edilen bir liman olarak önem kazanmıştır. 1868 yılında ilçe olmuştur.

Coğrafi Yapısı:

Bartın-Sinop Karayolu üzerinde yer alan ve 103 km. uzunluğunda bir kıyı şeridi ile Karadeniz’e açılan Cide, kuzeyde Karadeniz, doğuda Doğanyurt, güneyde Şenpazar ve Pınarbaşı, batıda Bartın ilinin Ulus ve Kurucaşile ilçeleri ile çevrilidir.

683 km² yüzölçümüne sahip olan ilçemiz genelde dağlık ve engebeli bir coğrafi yapıya sahiptir. İlçenin doğusunda İsfendiyar sıradağları uzanır. Yer yer sarp ve geçit vermeyen tepelere rastlamak mümkündür. Geçit vermeyen nehir ve çay yoktur. İlçe merkezinde râkım sıfır olup ortalama râkım ise 800-900 m arasıdır. İlçenin %70’i ormanlarla kaplıdır. Başlıca ağaç türleri: kayın, köknar, gürgen, meşe, çam ve kestanedir.

İlçedeki başlıca akarsuları: Kapısuyu, Devrekani, Aydos, Güble ve Fakaz çaylarıdır.

İklim ve Bitki Örtüsü:

İlçe, Karadeniz sahil şeridi boyunca, bölgenin en uzun ve en geniş sahil şeridine ve en uzun kumsalına sahiptir.

Cide – Bartın Karayolunun kuzeyinde kalan Döngelce Köyü Kızıldere Mevkii birinci derece ve Gideros Koyu mevkii ikinci derece arkeolojik sit alanı olarak tescil edilmiştir.

Bölgede koruma altına alınan bitki türü yoktur. Ayı ve karacalardan oluşan hayvan popülasyonunun koruma altına alındığı, Milli Parklar ve Yaban Hayatını Koruma Genel Müdürlüğünce bildirilmiş olup denetim ve kontrolleri ilgili birimlerimizce sürdürülmektedir.

Gökçeler Köyü’nde 20 metre yüksekliğinde Malyas Şelalesi, Malyas Mağarası, Kalafat Köyü Gideros Koyu, Okçular Köyü Harabeleri, Sırakaya Köyü’nde doğal mağara, Çayüstü Köyü düz yerleşmesi; Fakaz’da “Gallistratia” isimli ören yeri ve Yenice Köyü Gökçekale mevkiinde Roma dönemine ait eski mezarlıklar, Pınarbaşı ilçesi sınırında bulunan Ilgarini Mağarası ile dünyanın üçüncü büyük kanyonu olan “Valla Kanyonu” kültür ve doğa mirası olarak yer almaktadır.

İlçede Batı Karadeniz iklimi hüküm sürer. En fazla yağışı ekim ayında alır. Yıllık m^2’ye düşen ortalama yağış miktarı 1.088,3 kg’dır. Yıllık sıcaklık ortalaması 2005 yılı verilerine göre 14,5 ⁰C olup en yüksek sıcaklık 27,2 ⁰C ile Temmuz ayında yaşanmıştır. En düşük sıcaklık ise Ocak ayında yaşanmış olup ortalama 2,5 ⁰C’dir. Ortalama rüzgâr hızı 4,9 m/sec olup hâkim yön güneybatı rüzgarlarıdır.

Kültür ve Turizm:

Cide ilçesi 11 km. kesintisiz plajı, Gideros, Aydos, Denizkonak, Uğurlu, Çayyaka, Akbayır ve İlyasbey sahilleri ile denize girmeye elverişlidir. Cide’de deniz sezonu Haziran ayında başlar. Çok sayıda konaklama tesisi vardır. Kasaba mahallesi limana yakın alanda bulunan tesislerden oluşmaktadır. Gideros Koyu ile Pınarbaşı ilçe sınırlarında bulunan Ilgarini Mağarası ve Valla Kanyonu gibi doğa harikalarına sahip, 11 km sahil şeridi ve mavi ile yeşilin dost olduğu bu yerleşim yerinin geleceği turizmdedir. Cide, ulaşımı ve tanıtımının geliştirilmesiyle hem Kastamonu hem de ilçe ekonomisine büyük katkı sağlayabilecektir. Cide’nin turizm açısından önemli sayılabilecek değerlerinden biri de yazar ve şair Rıfat Ilgaz’dır. Ayrıca Cide’de halkın arasında halen, az da olsa kullanılan kıyafetler otantik yapısıyla ilgi toplamaktadır. Sarı Yazma Festivalinde adı geçen Sarı Yazma (Bayanların örtü olarak kullandıkları malzeme) yine insanların ilgisini çeken motiflerden biridir. Her yıl yapılan Rıfat Ilgaz Kültür Sanat ve Sarı Yazma Şenlikleri ilçenin turizmini hareketlendirici etkendir.

Sarı Yazma

Sarı yazma, Cide yöresine ait, ünlü yazar Rıfat ILGAZ’ın romanlarına konu olmuş bir başörtüsüdür. Ayrıca bayanların yöresel köy kıyafetinin olmazsa olmaz bir parçasıdır. Bu renk ve desen son zamanlarda başörtüsü olmakla kalmayıp, elbise, masa örtüsü, sehpa örtüsü, bandana gibi çeşitli şekillerde aksesuar olarak kullanılmakta olup adeta Cide’nin simgesi haline gelmiştir