Kızılderililer Kimdir, Tarihi Hakkında Tüm Detaylar

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Kristof Kolomb bugün Amerika olarak bilinen yere ayak bastıktan yıllar önce, engin topraklarda Kızılderililer yaşıyordu. 16. ile 17. yüzyıl boyunca, kaşifler topraklarını kolonize etmeye çabaladıkça, Kızılderililer, uzlaşmadan içerlenmeye ve isyana, çeşitli evrelerle cevap verdi.

19.yüzyılın sonlarına doğru, Fransız ve Hint Savaşı sırasında sayısız kızılderili cephede Fransızları destekledi. Daha sonra Andrew Jackson’un Kızılderili Çıkarması Yasa’sı altında evlerinden zorla çıkarıldıklarında, Kızılderili popülasyonu kütle ve toprak olarak zayıflamıştı.

Aşağıdakiler, yabancı göçmenlerin gelişinden başlayan, Kızılderililer ‘in çalkalantılı tarihlerine şekil veren olaylardır.

Kızılderililer Tarihi Zaman Çizelgesi

1492: Üç aylık seyahatten sonra Kristof Kolomb Karayip Adası’na karaya çıktı. İlk başta Doğu Hint Adalarına ulaştığına inandığından, orada karşılaştığı yerlilere “hintli” demiştir. İlk gününde altı tane yerliyi hizmetlisi olması için el koyulmalarını emretmiştir.

Nisan 1513: İspanyol kaşif Juan Ponce de Leon Kuzey Amerika anakarasındaki Florida’ya ayak basarak Kızılderililer ile iletişime geçti.

Şubat 1521: Ponce de Leon, bir koloni başlatmak için başka bir seferle San Juan’dan Florida’ya geçti. Geldikten aylar sonra, Ponce de Leon yerel Kızılderililer tarafından saldırıya uğradı ve ölümcül yara aldı.

Mayıs 1539: İspanyol kaşif ve Meksika-Peru istilacısı Hernando de Soto bölgeyi fethetmek için Florida’ya ayak bastı. Yolda tutsak alınan Kızılderililer ‘in rehberliği altında güneyi keşfetti.

Ekim 1540: De Soto ile İspanyollar Kızılderililer tarafından saldırıya uğradıklarında Alabama’da gemilerle buluşmayı planlıyordu. Çıkan çatışmada yüzlerce Kızılderili öldürüldü.

1595 sularında: Kızılderili kabilesi olan Algonkinlerin Şefi Powhatan’ın kızı Pocahontas doğdu.

1607: Pocahontas’ın abisi Jamestown kolonisinden Kaptan John Smith’i kaçırdı. Smith daha sonra Şef Powhatan tarafından tehdit edilince Pocahontas’ın onu kurtardığını yazdı. Bu senaryo tarihçiler tarafından tartışılmaktadır.

1613: İlk Anglo-Powhatan Savaş’da Pocahontas Kaptan Samuel Argall tarafından esir alındı. Esirken Pocahontas İngilizce konuşmayı öğrendi, Hıristiyanlığa döndü. Daha sonra “Rebecca” adı verildi.

1622: Powhatan Konfederasyonu neredeyse Jamestown kolonisini silip süpürdü.

1680: Pueblo Kızılderililer ’inin New Mexico’daki isyanı, İspanya’nın New Mexico üstündeki hakimiyetini tehdit etti.

1754: İki grubu da Kuzeydeki İngiliz yerleşimleriyle karşı karşıya getiren Fransız ve Kızılderili Savaşı başladı.

15 Mayıs 1756: İngilizlerle Fransızlar arasında Kızılderililer ‘in Fransızlara yardım ettiği Yedi Yıl Savaşı başladı.

7 Mayıs 1763: Ottowa Şefi Pontiac Detroit’de Kızılderili kuvvetleri İngilizlere karşı cepheye sürüyor. İngilizler Temmuz 31’de Detroit’de Kanlı Koşu Savaşı olarak bilinen savaşta Pontiac şavaşçılarına saldırarak karşılık veriyor. Pontiac ve bölük başarıyla onları savuşturuyor ama iki tarafta da birçok kayıp veriyor.

1785: Georgia’da Amerikca’daki Çeroki Kızılderilileri’ni koruyan ve topraklarını bölüştüren Hopewell Antlaşması imzalanıyor.

1788/89: Sacagawea doğuyor.

Gözyaşı Yolu

1791: Çerokiler’in önceden oluşturulan sınırın dışındaki topraklarını terk ettikleri Holston Antlaşması imzalanıyor.

20 Ağustos 1794: Amerika galibiyetiyle başlayan ve biten, Amerikan Bağımsızlık Savaşı’nı takiben Kızılderililer ile Amerika arasında Kuzeybatı bölgesi için yapılan, son büyük cephe, Kereste Savaşı.

2 Kasım 1804: Kızılderili Sacagawea altı aylık hamileyken Luisiana Satın Alımı’ndaki bölgenin keşifleri sırasında kaşif Meriwether Lewis ve William Clark ile tanışıyor. Kaşifler bir çevirmen olarak Sacagawea’nın değerini anlıyor.

7 Nisan 1805: Bebeği ile kocası Toussaint Charbonneau ile birlikte Sacagawea yolculuklarında Lewis ile Clark’a katılıyor.

Kasım 1811: Amerikan kuvvetleri Kızılderili Savaş şefi Tecumseh ile küçük kardeşi Lalawthika’ya saldırıyor. Tippecanoe’deki birleşik toplumları ve Wabash Dereleri yerle bir ediliyor.

18 Haziran 1812: Başkan James Madison İngilizlere karşı Amerikan kuvvetleri ve İngilizlerle Fransız ve Kızılderililer arasındaki bağımsızlık ve bölge genişletme üzerine olan savaşı başlatan savaş beyannamesini imzaladı.

27 Mart 1814: Amerikan kuvvetleri ve Kızılderili müttefiklerle birlikte Andrew Jackson Amerikalıların yayılmasına ve Horseshoe Bend Savaşı’nda bölgelerine saldırmalarına karşı çıkan Creek Kızılderililere saldırıyor. Creekler malubiyetlerinden sonra 20 milyon İngiliz dönümündan fazla topraktan vazgeçiyor.

28 Mayıs 1830: Başkan Andrew Jackson onlardan alınan toprakla takas olarak Mississippi Nehri’nin batısında Kızılderili boylara arazi parçaları veren Kızılderili Çıkartması Yasası’nı imzalıyor.

1836: Kızılderili Çıkartması sürecinin bir parçası olarak Creek Kızılderililer ‘in son kalanları Oklahoma için topraklarını terk ediyor. Oklahoma’ya olan seyahati yapan 15.000 Creek’den 3.500’den fazlası sağ kurtulamıyor.

1838: Mississippi Nehri’ni geçmeleri için Georgia’daki topraklarını bırakan 2.000 Çeriko’yla birlikte Başkan Martin Van Buren General Winfield Scott, 7.000 bölüğü silah zoruyla onları 1.200 mil yürütmesi ve süreci hızlandırması için göreve atıyor. 5.000 Çeriko’dan fazlası bu seyahatin sonunda öldü. Kızılderili boyların bu yolculuktaki bir dizi tehcir, zorlukları ve ölümleri Gözyaşı Yolu olarak bilinmektedir.

Kızılderili Tehcir Yasası

1851: Kongre, Kızılderililer için ayrılmış arazi sistemini oluşturan Kızılderili Techir Yasası’nı yürürlüğe sokuyor. Kızılderililer izinsiz rezervasyonlarını terk edemiyor. (Kızılderili Tehcir Yasası (İngilizce Indian Removal Act), 28 Mayıs 1830 tarihinde ABD başkanı Andrew Jackson tarafından imzalanan Mississippi Nehri’nin doğusunda yaşayan yerli Amerika Birleşik Devletleri Kızılderililer ‘inin yurtlarından çıkarılmasına yönelik bir Birleşik Devletler hükûmet politikasıdır. Wikipedia)

Ekim 1860: Bir grup Apaçi Kızılderililer, Amerikan askeriyesinin yanlışlıkla Chiricahua Apaçi Boyu Kızılderili lideri Cochise’yi suçlamasıyla sonuçlanan, bir beyaz Amerikalıya saldırıyor ve onu kaçırıyor. Cochise ve Apaçiler gelecek on yılda beyaz Amerikalıları yağmalamayı arttırıyor.

29 Kasım 1864: 650 Colordo gönüllü kuvvetleri Sand Creek boyunca Sand Creek Katliyami olarak bilinecek olay sırasında Cheyenne ve Arapaho karargahlarına saldırarak 150’den fazla Kızılderiliyi öldürüyor ve kötürüm bırakıyor.

1873: Crazy Horse ilk defa General George Armstrong Custer ile karşılaşıyor.

1874: Güney Dakota’daki Black Hills’te keşfedilen altın, Âmerikan birliklerini anlaşmayı görmezden çıkarmaya ve bölgeyi işgal etmeye sevk etti.

Son Direniş

25 Haziran 1876: Custer’ın Son Direnişi olarak da bilinen Little Bighorn Savaşı’nda Bighorn Nehri boyunca Üsteğmen Albay George Custer’ın bölükleri Crazy Horse ve Oturan Boğa tarafından liderlik edilen Lakota Sioux ve Cheyenne savaşçılarıyla çatışıyor. Custer ve bölüğü Kızılderililer ile beyaz Amerikalılar arasındaki gereginliği arttırarak yenik düşüyor ve öldürülüyor.

6 Ekim 1879: Ülkenin ilk rezervasyon yatılı okulu olan Pensilvanya’daki Charlisle Kızılderili Endüstriyel Okulu ilk öğrencilerini ağırlıyor. İç Savaş gazisi Richard Henry Pratt tarafından oluşturulan okul, Kızılderili öğrencileri asimile etmek için tasarlanıyor.

8 Eylül 1887: Başkan Grover Cleveland, başkana rezervasyonda Kızılderililere ayrılan toprağı bölüp bireysel olarak dağıtmasına izin veren Dawes Yasası’nı imzalıyor.

15 Aralık 1890: Oturan Boğa Grand River, Güney Dokota’da Kızılderili polisle yüzleşmesinde öldürülüyor.

29 Aralık 1890: Amerikan Silahlı Kuvvetleri Güney Dakota Wounded Knee Koyu yakınında Şef Big Foot tarafından sürdürülen Hayalet Dansçılarını silahlarını teslim etmeleri talebiyle kuşatıyor. 25 Amerikan süvarisiyle birlikte tahmini 150 Kızılderili Wounded Knee Katliamı’nda öldürülüyor.

29 Ocak 1907: Charles Curtis ilk Kızılderili Amerika Senatörü oluyor.

2 Haziran 1924: Amerika Kongresi ülke sınırları içinde doğmuş bütün Kızılderililere vatandaşlık veren Kızılderili Vatandaşlığı Yasası’nı yürürlüğe sokuyor. Öncesinde vatandaşlık, bir insanın yüzde kaç Kızılderili kanı olduğuna, gazi olduğunda ya da kadın mı, bir Amerikan vatandaşıyla evli mi gibi durumlara bağlı olarak sınırlandırılmıştı.

4 Mart 1929: Charles Curtis ilk Kızılderili olarak Başkan Herbert Hoover’ın altında Başkan Yardımcısı olarak görev alıyor.

11 Nisan 1968: Kızılderililere, İnsan Hakları Beyannamesi’ni de içeren birçok avantaj sağlayan Kızılderili İnsan Hakları Yasası Başkan Lydon B. Johnson tarafından imzalandı.

Beril Foya