Kudüs, ilk kıble olması, Mekke ve Medine’den sonra üçüncü kutsal şehir sayılması nedenleriyle Türk Edebiyatında çok önemli bir yere sahiptir. Pek çok Türk şair ve edip, özellikle son iki asırda, Kudüs-i Şerif hakkında birbirinden güzel pek çok şiir ve kaside yazmışlardır. Bu şiir ve kasideler bir yandan Kudüs’ün bugünkü elemli halini dile getirirken diğer yandan da bu kutsal mekanı ve insanını kurtarma ümitlerini birlikte ele almışlardır.
Kudüs’e duyulan derin hüzün ve ümit Türk şairlerin gönüllerini harekete geçirmiştir. Bu araştırmada “Kudüs Şairi” lakabını alan ve “Kudüs’süz ve İstanbul’suz aşk yoktur” diyen Nuri Pakdil ile birlikte pek çok şair ve edibin Kudüs hakkında yazdıklarına ışık tutulmuştur. Ayrıca bu araştırmada, Kudüs (Beytü’l-Makdis) halkının Türk kültürüne önem verdikleri dile getirilmiş, Kudüs’te bulunan İhya-ı Türas İslami, Halidiye, Budeyriye ve el- Ensarî Vakfı kütüphanelerindeki yüzlerce Türkçe el-yazma ve basılı eserin halen titizlikle korunuyor olmasına da vurgu yapılmıştır. Kudüs, Türk kültürünün önemli bir parçasıdır. Kudüs, insanlık aleminin kalbidir. İnsanlık dünyası, farklı din ve kültürlerin bir arada, hoşgörü ortamında birlikte yaşadığı işgal öncesindeki huzurlu Kudüs’ü aramaktadır. Gönlü Kudüs’te olan Türk şairleri Kudüs’ün eski huzurlu ve mutlu günlerine geri dönmesini arzu etmektedirler. Kudüs şairleri, son asırda Kudüs’te yaşanılan dayanılmaz zulümler karşısında asla susmadılar ve susmayacaklardır. Kudüs şairleri, Kudüs’ün kurtuluşu yönündeki ümitlerini hep dile getirdiler. Kudüs’le ilgili Türk edipleri ve şairleri yazmış oldukları eserlerinde, bir taraftan Kudüs’te olup biteni canlı bir ayna gibi aynen aksettirirlerken hüzünlerini, diğer taraftan da zulmün sona ermesi yönündeki emel ve ümitlerini dile getirmişlerdir. Bu sunumda, genellikle Kudüs’ün Türk kültüründeki yerine, özellikle de Kudüs’ün çağdaş Türk şiirindeki yansımalarına ışık tutulmuştur.
Ben Kudüs’üm Şiiri Sözleri – Dursun Ali Erzincanlı
Ey Rabbim Peygamberle baş başa konuşacağınız zaman bu konuşmanızdan önce bir sadaka verin buyuruyorsun Benim tasadduk edecek hiçbir şeyim yok, Gölgemde beni savunurken canlarını veren çocuklardan başka Kabul buyur Allah’ım beni duyur Allah’ım! Sübhân olan Allah’ım! Ya Resûlallah ben Kudüs’üm.!
Allahın dokunulmaz kıldığı üç hareminden biriyim.
Yeryüzünün süslerinden bir süsüm kalbinde Mescid-i Aksa’yı taşıyan.
Sokaklarında Peygamberlerin yürüdüğü güldüğü ama hep öldürüldüğü şehir..
Bu yüzden uzundur yasım.
İniltilerini duyduğun derdini dinlediğin o kütük misali beni de duy.!
Beni de dinle.!
Bugün hem garip hem de mahpusum.
Ebva’dan döndüğün gün ki gibi öksüz taifte taşlandığın gün ki gibi sahipsiz Ebû Talib mahallesinde ki gibi yalnız tepeden tırnağa pusum…
Ben Kudüs’üm.!
Mekke-i Mükerreme’nin kardeşi o zemzemle umman bense kan dolu bir tasım.!
O şehirlerin anası bense şehirlerin mazlumuyum..
O sevinç gözyaşlarından deniz ben acılardan bir nehirim..
O ayaklar altında kalmasın diye bir İsrâ gecesinde şeref verdiğin fakirim..
“Başım üstüne” dedim “başımla beraber” dedim.
Sen göklere yükselirken başını ayaklarının altına koyan şehirim..
Her şehir Senden bir teberrük isim aldı.
Bana da hüznün kaldı o gece.
Yüzünde Ebû Talib’in Hatice’nin hüznü vardı.
Yüzünde her hüznü unutturacak yüzünde hüznü gördüm.
Sen hüznün Peygamberi bende hüznün şehri oldum.
Gündüzlerim ölüm koktu gecelerim
Sen.. Zeyneb’i Ümmü Gülsüm’ü Rukiyye’yi toprağa verdiğin gibi kaç kız çocuğunu bağrıma bastım.
Bir bilsen…
Bildirsin Azim olan Allah Sübhan olan Allah..
Ben Kudüs’üm kubbelerinde feryatlar yankılanan.
Ağıtları saklayıp seher vaktine onlardan irili ufaklı kefenler ördüm.
Ve ben iki Fatih gördüm.!
İlki Ömer’di yürüyerek girdi kapımdan hem şehrime hem kalbime girdi.
Yine Sen koktu sabahlarım akşamlarım..
Uzun sürmedi rüyalarım.
Sevincim yarım kaldı düşlerim yarım.
Yine gelir diye beklerken Ömer’i ikinci Fatih’i gördüm kapımda.
Adı Selahaddini Eyyûbi’ydi.
O nasıl bir oğul öyle?
Adalet ve merhamet insan suretindeydi.
Ve bir muhafız gördüm Ebâ Eyyûbel Ensâr’ın şehrinden.
Daralan Vakitler
Yanakları saçları gözleri yanmış Zehirli gaz bombaları Yılan gibi sokmuş yalamış gövdelerini Ağızları, küçücük dilleri yanmış Bütün Beyrut sapsarı kalmış Sanki ağlamak imkansız Başları Paletlerle ezilmiş babaları Yahudi doğramış analarını Binlerce çocuk topların betonların altında
Beyrutun gözyaşları şimdi Kudüsün yanıbaşında Müslümanlarsa uzakta Sanki başka Gelinmez bir dünyada
Acın bir vadi Zehirli çiçekler bir ova gibi karşımda
Büyük ajansların yaydığı resimleri Bir seyirci gibi görsün dursun Bir kadın gibi ağlasın..
Beyrut yengeç kıskacında Çoğu müslüman kafir yanında Yaslanmış yastıklara sonunu beklerler filmin
Sen filistin hokkaları doldur kanla Şairler eğer ahın varken Uzanırlarsa tomurcuklara güllere Herbiri kanlı bir ateş gibi korku Bir azar bir şamar olsun
Filistin sen işine bak kar toprağını Yoğur gazabını yaradanın…
Bu ateş bulutu hangi kavmin üzerinde Çam ormanlarının salınışında Kuşların cıvıldayışında Otların serin tenlerinde Eğer varsan bakıp görmeye Şeffaf perdenin az ötesini Bir ateş bulutu var en bildik yerde En emin yerde
Ve bak asıl ölen yaylalar villalar tok karınlar Hissiz dudaklar gayretsiz kalpler Asla değil kavruk çölde yatan kadavralar
Farzet körsün olabilir Elele tut Taş al ve at Kafiri bulur
Hani ceylanların Hani cihat marşın
Bir yumruk harbinden nasıl kaçtın En arka safta bile kalmadın Cengi attın dünyaya daldın Tezeğe konan sinekler gibi
Dönüyor burgaç Dünya üstten yanlardan daralıyor Ovalardan Dar geçitlere sürülen sığırlar gibi Bir gün ister istemez Karşısında olacaksın kaçtıklarının
Dua et O gün henüz mahşer olmasın
Cahit Zarifoğlu
Mescid-i Aksa
Mescid-i Aksa’yı gördüm düşümde Bir çocuk gibiydi ve ağlıyordu. Varıp eşiğine alnımı koydum Sanki bir yeraltı nehri kaynıyordu.
Gözlerim yollarda, bekler dururum ‘Nerde kardeşlerim’ diyordu bir ses. İlk kıblesi benim ulu Nebimin Unuttu mu bunu acaba herkes.
Şimdi kimsecikler varmaz yanıma Resulden yoksunum, tek ve tenhayım. Rüzgarlar silemez gözyaşlarımı Çöllerde kayıp bir yetim vahayım.
I. Ve Kudüs şehri. Artık yer şehri, toprak şehri. Bakır yaprakların, çelik gövdelerin, acımasız yüreklerin. Demir köklerin, tunçtan ve uranyumdan dalların. Kurşundan çiçeklerin şehri. Gülle kusuyor ana rahmi Bomba parçalıyor beynini bebeğin. Tanklar saldırıyor evlere bir anda ev yok tank var Uçak var gök yok utanç var Ve kime karşı bütün bunlar Masum insanlara karşı Binlerce yıl oturdukları yurtta kalmak isteyenlere karşı Ve kim tarafından bütün bunlar Roma’nın, Babil’in, Asur’un ve Firavunların Ve nice milletlerin zulmünü görenler tarafından Zalime olan öcünü mazlûmdan almak Zalim olmak ve en zalim olmak Ve artık ne İbrahim ne Yakup ve ne Musa var Tersinden okunan Tevrat hükümleri Karaya boyanmış Mezmurlar
Nuri Pakdil – Anneler ve Kudüsler
V Tapınakla yürek arasında en canlı ilişki yüreğimiz sıkışınca anladık el aksa’dan bir taş düşürülmüştür * İnsan soyaçekim göğe yansır umudu baktıkça aynada * Ve çocuk gülünce ışır el aksa el aksa bilir ki çocuk koyacak o taşı * Ki biraz kirazdır ki biraz silâhtır çocukların gözleri parmakları * Getirince baba kudüsü özümleyen ekmeği yeniler anne andını kirazın ve silâhın üstüne * Deniz kabartısıyla aynı andadır anne andı ve çocuk solunumu bilir baba toprağı süren makinanın hüzünle kudüsü söylediğini * Ağıt yakışmaz şiire ve çocuk yüzlerine ki çocuk yüzleridir getirir bizlere gereğini bağımsızlığın * İlerler zaman kudüs koşusunda ancak anlar çocukların daim önde olduklarını
Kaynak: Seyfullah KORKMAZ.(2017).TÜRKLERİN GÖZÜNDE KUDÜS:HÜZÜN VE ELEM.the Journal of Academic Social Sciences
Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız.Tamam
12:55
News
Şiir
Şiir
Edebiyat
Edebiyat
Şiir
Şiir
BELGESEL
BELGESEL
BELGESEL
BELGESEL
BELGESEL
BELGESEL
