Tarık Buğra Kimdir?
Tarık Buğra ya da tam adıyla Süleyman Tarık Buğra (2 Eylül 1918 – 26 Şubat 1994), Cumhuriyet Dönemi'nde hikaye, roman, tiyatro, oyun ve fıkra gibi türlerde birçok eser yazmış Türk gazeteci, roman, oyun, fıkra ve hikaye yazarıdır. Özellikle romanlarıyla ön plana çıkan yazar, 1991 yılında devlet sanatçısı unvanını almıştır.
Tarık Buğra'nın biyografisi incelendiğinde iyi eğitim almış kültürlü bir baba ve tekke kültürüne hakim bir anneye sahip olduğu, küçük yaştan beri kitaplara ilgi duyduğu görülmektedir. Yazar, eğitim hayatına Akşehir'de başlamış ve 1930'da ilkokulu, 1933'de ortaokulu bitirmiştir. Lise için İstanbul'a gitmiş, iki yıl İstanbul Erkek Lisesi'nde eğitim almıştır. Hikaye yazmaya bu dönemde başlamıştır. Lise eğitimini Konya Lisesi'nde tamamlamıştır.
Tarık Buğra, üniversite dönemine kadar okulda başarılı bir öğrencidir. Yazar ilk olarak İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne girmiştir; fakat vaktinin büyük bölümünü okul yerine yazarların buluşup sohbet ettiği Küllük'te geçirmiştir. Tıp Fakültesi'nde başarılı olamayan yazar bu okuldan ayrılmıştır. Önce İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne sonra da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümüne kaydolmuştur. Fakat bu iki bölümden de mezun olmadan ayrılmıştır.
Tarık Buğra, yazarlık dışında muallim muavinliği, gazetelerde genel yayın müdürlüğü ve yazı işleri müdürlüğü yapmıştır. İnandığı doğruları savunmaktan çekinmeyen bir kişidir. Yazarın yaşam özeti karakterinin bu özelliğini yansıtan hikayelerle doludur. Maddi açıdan en çok zorlandığı dönemde bile inancına, değerlerine aykırı düşen işlerin içinde yer almamıştır. İnsan merkezli bir sanat anlayışı benimsemiş, önemli sosyal ve tarihî olayları anlatırken insanın varoluş macerasını da ortaya koymuştur.
Tarık Buğra’nın yazıları Çınaraltı, Nasreddin Hoca; Cumhuriyet, Milliyet, Tercüman ve Türkiye Gazetesi gibi birçok gazete ve dergide yayımlanmıştır. Kitapları Remzi Kitabevi, Hisar Yayınları, Ötüken Neşriyat ve İletişim Yayınevi gibi farklı yayınevleri tarafından basılmıştır. Tarık Buğra, eserleriyle hem birçok ödül hem de okurların takdirini kazanmış bir yazardır.
Tarık Buğra'nın Kaç Tane Eseri Vardır?
Tarık Buğra’nın 30’dan fazla eseri vardır.
Tarık Buğra Romanları
Tarık Buğra’nın romanlarından 22 tanesi aşağıda listelenmiştir:
- Yalnızlar: Tağrık Buğra’nın kitap halinde yayımlanan ilk romanıdır ve ilk kez 1948 yılında Çınaraltı dergisinde tefrika edilmiştir. Üç bölümden oluşmaktadır ve kitapta Hurrem, Murad Kervancı ve Doktor Rıza Candaş arasındaki aşk üçgeni anlatmaktadır.
- Aşk Esirleri: 1950 yılında 30 Eylül - 9 Aralık tarihleri arasında Milliyet gazetesinde tefrika edilmiştir. Aşk temelli bir eserdir ve yazarın hayatından izler taşımaktadır.
- Tetik Çekildikten Sonra: 1951 yılı 29 Ağustos - 8 Ekim tarihleri arasında Akın gazetesinde tefrika edilmiştir. Tarık Buğra’nın yaşamından izler taşımaktadır. Aşk temeli üzerine inşa edilen kitap, polisiye özelliklere de sahiptir.
- Ofsayd: 1951 yılı 10 Ekim - 13 Kasım tarihleri arasında Akın gazetesinde tefrika edilmiştir. Yazarın gençlik yıllarından izler taşımaktadır ve gençlere ithaf edilmiş bir eserdir. Tarık Buğra'nın spora bakış açısını yansıtmaktadır.
- Sonradan Yaşamak: 1953 yılında 16 Şubat - 23 Mayıs tarihleri arasında Vatan gazetesinde yayımlanmıştır.
- İnce Hesaplar: Önce 1953 yılında 19 Mart - 31 Mayıs tarihleri arasında Milliyet'te yayımlanmış sonra da "Ölü Nokta" ismiyle Yeni İstanbul gazetesinde yayımlanmıştır.
- Abaza Paşa’nın Rüyası: 1956 yılı 27 Eylül - 7 Şubat tarihleri arasında Bursa Hakimiyet gazetesinde yayımlanmıştır. Tarihi bir isyanı ve Abaza Paşa'nın hayatını anlatan bir romandır.
- Şehir Uyurken: 1956 yılı 4 Haziran - 22 Eylül tarihleri arasında Bursa Hakimiyet gazetesinde yayımlanmıştır.
- Yanıyor mu Yeşil Köşkün Lâmbası: 1957 yılı 11 Nisan - 31 Mayıs tarihleri arasında Yeni Gün gazetesinde yayımlanmıştır.
- Ölü Nokta: 1958 yılı 23 Nisan - 10 Haziran tarihleri arasında Yeni İstanbul gazetesinde yayımlanmıştır. 1958 yılından önce "İnce Hesaplar" adıyla Milliyet'te yayımlanmıştır.
- Çolak Salih: 1984 yılı 15 Mayıs - 5 Temmuz tarihleri arasında Tercüman'da yayımlanmıştır.
- Siyah Kehribar: Tarık Buğra’nın ikinci romanıdır ve ilk baskısı 1954 yılında Remzi Kitabevi tarafından yapılmıştır. Eserde yazar, İtalyan Faşizmi'ni ve 1940'larda aydınlarını ezen Millî Şef diktatörlüğünü eleştirmiştir. Tarık Buğra'nın konusu Türkiye dışında geçen tek romanıdır. Kitapta öznel anlatıcı vardır ve bu öznel anlatıcı sanat tarihi doktorası için İtalya’ya gitmiş olan bir Türk gencidir. Kitap yayımlandığı dönemde birçok eleştiriye maruz kalmıştır.
- Küçük Ağa: Tarık Buğra’nın başarılı bulunan en ünlü kitaplarındandır. Yazarın üçüncü romanıdır. İlk yayım yılı 1963’tür. Milli Mücadele yıllarında Türk toplumunun zorlu koşullar altında verdiği mücadeleyi, Kuvâ-yi Milliye'yi anlatmaktadır. Döneme bir kasabadan bakan ve Tarık Buğra'nın deyişiyle "destanlara yakışır bir konuyu ele almasına rağmen, destan olmayan, gerçekliği anlatan" bir eserdir. TRT tarafından Yücel Çakmaklı'nın yönetmenliğinde 1983 yılında diziye uyarlanmıştır. Kitap da dizi de yayımlandığı yıllarda büyük ilgi görmüştür.
- Küçük Ağa Ankara’da: İlk baskısı 1966 yılında Türkiye Yayınevi tarafından yapılmıştır. Küçük Ağa romanının devamı niteliğinde bir eserdir.
- İbiş’in Rüyası: Tarık Buğra'nın 5. romanıdır. İlk kez 1970 yılında Hisar Yayınları tarafından basılmıştır. Nahit isimli roman kahramanının tiyatrocu olma macerasını ve tiyatrosunda çalışan Hatice ile yaşadıkları aşkı anlatmaktadır.
- Firavun İmanı: İlk yayım yılı 1978’dir. Millî Mücadele Dönemin ve Cumhuriyet'in kurulduğu dönemde halkın ve aydınların içinde bulundukları sorunları işlemektedir.
- Gençliğim Eyvah: İlk yayım yılı 1979'dur. 1970'li yılları ve sonlarını kapsayan anarşi dönemindeki Türkiye'nin genel durumunu anlatan bir romandır.
- Dönemeçte: Türkiye'nin çok partili hayata geçiş aşamasını Anadolu taşrasında yaşayan insanların dünyasından işleyen bir romandır.
- Osmancık: Yazarın en ünlü eserlerindendir ve Osman Gazi'nin hayatı, Osmanlı Devleti’nin kuruluşunu anlatmaktadır.
- Yağmur Beklerken: Serbest Fırka denemesinin, 1929 büyük ekonomik buhranının ve kuraklığın Anadolu taşrasındaki yansımasını anlatmaktadır.
- Dünyanın En Pis Sokağı: İlk kez 1982 yılı 24 Nisan - 16 Ağustos tarihleri arasında Tercüman'da yayımlanmıştır. Günümüzde ise Ötüken Neşriyat tarafından yayımlanmaktadır.
- Bir Köşkünüz Var mı?
Tarık Buğra En Önemli Romanı Hangisidir?
Tarık Buğra’nın en ünlü romanı 1983 yılında yazdığı “Osmancık”tır. Bu eser edebiyatımızın önemli tarihi romanlarından kabul edilmektedir. Kitapta Osman Gazi'nin hayatı ve Osmanlı Devleti’nin kuruluşu anlatılmıştır. Tarık Buğra, kitabı yazarken "Osmanlı'nın sırrı nedir?" sorusundan yola çıktığını belirtmiştir. Ede Balı'nın ünlü "Ey Osmancık; beğsin. Bundan sonra öfke bize, uysallık sana; güceniklik bize, gönül alma sana; suçlama bizde, katlanma sende; bundan böyle, yanılgı bize, hoş görmek sana; aciz bize, yardım sana; geçimsizlikler, uyuşmazlıklar, anlaşmazlıklar, çatışmalar bize, adalet sana; kötü göz bize, şom ağız bize, haksız yorum bize, bağışlama sana. Ey Osmancık bundan böyle, bölmek bize, bütünlemek sana; üşengenlik bize, gayret sana; uyuşukluk bize, rahat bize, uyarmak şevklendirmek, gayretlendirmek sana" nasihati bu kitabın içinde yer almaktadır.
Tarık Buğra Hikayeleri
Tarık Buğra’nın hikaye kitaplarından 4 tanesi aşağıda listelenmiştir:
- Oğlumuz
- Yarın Diye Bir Şey Yoktur
- İki Uyku Arasında
- Hikâyeler
Tarık Buğra Fıkra ve Makaleleri
Tarık Buğra’nın fıkra ve makale türündeki 4 adet eseri aşağıda listelenmiştir:
- Gençlik Türküsü
- Düşman Kazanmak Sanatı
- Bu Çağın Adı
- Politika Dışı
Tarık Buğra Röportajları
Tarık Buğra’nın röportaj türündeki eseri "Gagaringrad Moskova Notları”dır.
Tarık Buğra Tiyatro Eserleri
Tarık Buğra’nın tiyatro türünde 4 eseri aşağıda listelenmiştir:
- Ayakta Durmak İstiyorum
- Üç Oyun
- İbiş’in Rüyası
- Güneş ve Arslan, Sıfırdan Doruğa