Bu Camii’ye Kuş Konmuyor.
Kuşkonmaz Camii'nin hikayesi
Osmanlı İmparatorluğu’nun zirvede olduğu dönemlerde, İmparatorluğun en önemli isimleri arasında yer alan Sokullu Mehmet Paşa ile Şemsi Ahmet Paşa arasında derin bir muhabbet sırasında, söz döner gelir Sokullu’nun ismini taşıyan ve Mimar Sinan’a yaptırdığı camiye. Mimar Sinan dehasının izlerini taşımakta olan Sokollu Mehmet Paşa Camii’si (Fatih'te) için “Bak Sinan'a cami yaptırdın ama tepesine kuşlar pisliyor" der Şemsi Paşa. Ve “Gökyüzüne açık olan her mekan kuşlardan nasibini alır” diye yanıtlar Sokullu...
O dönemde paşaların cami yaptırması adetten olduğu için, sıra gelir Şemsi Ahmet Paşa’ya. Ama Sokullu Mehmet Paşa’ya söyledikleri yüzünden de kara kara düşünmektedir. Hedef daha sadece ama şık, adından söz ettirecek, kuşların pislemediği bir camii… Bunu başarabilecek kimdir? Tabii ki Mimar Sinan… Derdini anlatır Sinan’a, Şemsi Paşa ve alır istediği cevabı.
Şemsi Paşa Camii ya da halk arasında bilinen adıyla Kuşkonmaz Camii, Mimar Sinan tarafından Üsküdar sahiline yapılan küçük bir camidir. Cami ile birlikte türbe ve medreseden oluşan külliyede yapıların birbirleriyle oranı, kendisini deniz tarafından izleyenlere zarafet timsali bir yapı olarak gösterir.
Boğaz ile kıyının buluştuğu yerde, insanların önünde balık tuttuğu, kütüphanesinde kitaplar okuduğu ve camisinde namaz kıldığı bu güzel eser, İstanbul’daki tarihi camiler arasında mutlaka görülmesi gereken bir yer.
Külliye özellikle denizden geçenler için bir zarafet timsali bir yapı olarak göze çarpar. Yapının boğaz kenarındaki avlu duvarının yüksekliğinin az olması, denizden bakanların rahatlıkla içini görebilmesine imkan sağlıyor. Türbe, cami, minare ve revakların mükemmel oranlar ile uyumu dışarıdan görenler için hayranlık oluşturuyor.
Külliye içine deniz tarafından bakıldığında, yapının içinin güzel bir görünüme sahip olması iki şekilde sağlanmış. İlk olarak Mimar Sinan klasik dik açılı avlu yerine, geniş açılı bir avlu yapmış. İkinci olarak ise cami ile medrese revakları uyum içinde yerleştirilmiş.
Nerede olacak bu cami?
Mimar Sinan, caminin inşasından önce yaptığı araştırmada, Üsküdar’da kuzeyden ve güneyden gelen rüzgarların kesiştiği, dalgaların kıyıyı dövdüğü bir noktada çıkan titreşim seslerinin gücünden ve derinliğinden kuşların rahatsız olacağını düşünür, bulmuştur camiinin yerini. Ancak bir sorun vardır. Bulunan yerin denize doğru kayma riski vardır. Böyle bir yer bulunmuş, dinler mi artık risk filan Şemsi Paşa. Mimar Sinan’ın tüm uyarılarına rağmen, ikna olmaz Şemsi Paşa. Ve 1580 yılında ‘en küçük Sinan yapısı’ olarak alır tarihteki yerini Şemsi Ahmet Paşa Camii.
Gerçekten kuş konmayan Mimar Sinan eseri, halk dilinde ‘Kuşkonmaz Camii’ olarak anılmaya başlar.
Nasıl Gidilir?
Kuşkonmaz Camii, Üsküdar Meydanı’nda sahil kıyısında bulunuyor. Mihrimah Sultan Camii ve Yeni Valide Camii aynı meydan çevresinde bulunan diğer tarihi camilerdendir. Ayrıca camiye yakın bir konumda bulunan Aziz Mahmud Hüdayi Türbesi ve Camii, manevi yerler arasında ziyaret edilmesi gereken bir yer.
Cami sabah namazı ile ibadete açılmakta, yatsı namazından sonra kapatılmaktadır. Külliye içinde bulunan Şemsi Paşa İlçe Halk Kütüphanesi resmi tatil günleri hariç olmak üzere her gün 08:00 – 22:30 arasında açık.
Cami Üsküdar Meydanı‘nda bulunduğundan toplu taşıma araçlarıyla ulaşımı oldukça kolaydır. Avrupa yakasından ulaşmak için Eminönü veya Beşiktaş’tan kalkan vapurları tercih edebilirsiniz. Marmaray ile ulaşmak isterseniz Üsküdar durağında inmeniz yeterli. Metrobüs kullanarak ise Altunizade durağında indikten sonra metroya binerek Üsküdar Meydanı’na ulaşabilirsiniz.
Anadolu yakasından ulaşmak için Üsküdar-Çekmeköy metro hattını kullanabileceğiniz gibi, Üsküdar Meydanı’na giden otobüsleri de kullanabilirsiniz.
Kaynakça