Ali Şeriati (İranlı Yazar, Sosyolog, Düşünür)
İranlı Müslüman sosyolog, aktivist, düşünür ve yazar (D. 23 Kasım 1933, Sabzevar / Horasan / İran – Ö. 18 Haziran 1977, Southampton / İngiltere). İran İslam Devrimi’nin ideologlarından, 20. Yüzyılın en önemli düşünürleri arasındadır..
Özellikle din sosyolojisi ve çağdaş İslam düşüncesi üzerine eserler veren, eserleri pek çok ülkede ilgi gören Ali Şeriati, 23 Kasım 1933 tarihinde İran'ın Sabzevar şehrinde doğdu. Milliyetçi öğretmen bir babanın oğlu olan Şeriati, öğrencilik yıllarında ülkesinde bulunan fakir insanların kötü halini görmüştür. Bu dönemde Müslüman insanların sorunlarına çözümler bulmaya uğraştı. Bunun yanında Şeriati, Mevlana ve Muhammed İkbal'den büyük ölçüde etkilenmiştir. Üniversite öğrenimini İran'da tamamladıktan Paris Üniversitesi'nde doktorasını yaptı.
Eğitimini tamamladıktan sonra ülkesine dönmüş, fakat şah yönetimi tarafından yakalanarak Fransa'da bulunduğu dönemde devleti yıkmaya çalışmakla suçlanmıştır. Daha sonra 1965'te serbest bırakılmış ve Meşhed Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak çalışmaya başlamıştır. Dersleri kısa bir zaman sonra öğrenciler tarafından büyük bir ilgi görmüştür. Bunun üzerine hükümet üniversiteye baskı yaparak ders vermesini engellemiştir. Daha sonra Tahran'a giden Ali Şeriati, Hüseyniye-i İrşad Enstitüsü'nde ders vermeye başladı. Burada da anlattığı derslere büyük ilgi olması sebebiyle şah rejimi bazı öğrencileri tutuklatmıştır.
Ali Şeriati’nin Hüseyniye-i İrşad’da yaptığı ve geniş ilgi gören konuşmaları, İran İslam Devriminin kültürel yapı taşları arasında kabul edilmektedir.
Hakkındaki en önemli eserlerden biri de eşi Puran Şeriati’nin, Türkçe’ye de çevrilen “Eşim Ali Şeriati” adlı eseridir. Kitap, “Ali Şeriati ile Birlikte” – Eşinden Anılar” adıyla da yayımlanmıştır.
Vefatı:
Şahlık rejiminin güvenlik örgütlerinden biri olan SAVAK kendisini yakın takibe almıştı. Yapılan baskılar sonucu Şeriati, İngiltere'ye giderek buraya yerleşti ve 18 Haziran 1977 günü bu ülkenin Southampton kentinde hayatını kaybetti.
Otopsi sonuçlarında kalp yetmezliğinden öldüğü belirtilse de Ali Şeriati'nin SAVAK ajanları tarafından şehid edildiği kanaati oldukça yaygındır.
20 Yüzyılın en önemli düşünürlerinden olan Ali Şeriati’nin kabri, Suriye’de, Seyyide Zeyneb Camiindedir.
Puran Şeriati (e. 1958–1977) ile evliydi. İhsan Şeriati, Suzan Şeriati, Sara Şeriati, Mona Şeriati adlarında dört çocuk babasıydı.
Dr. Ali Şeriati'nin: “Allah seni bana vermekle bana vermediklerini telafi etmiştir.” dediği eşi Püren Şeriati, 15 Şubat 2019’da vefat etmiştir.
KİTAPLARI:
Aşk ve Tevhid (1986)
Kapitalizm Uyanıyor mu? (1989)
İdeallerin Yenilgisi (1999)
Dünya Görüşü ve İdeoloji (2000)
Kadın (2000)
Kendisi Olmayan İnsan (2000)
İslam ve Sınıfsal Yapı (2000)
Anne Baba Biz Suçluyuz - Dine Karşı Din (2000),
Dinler Tarihi 2 (2000)
İslam'ı Anlamak (2003)
Medeniyet ve Modernizm (2003)
İktisat Sosyolojisi I / Kapitalizm (2004)
Bir Kez Daha Ebuzer (2005)
Hac (2007)
Aşina Yüzlerle (2007)
Biz ve İkbal (2007)
İktisat Sosyolojisi II / İslam Ekonomisi (2008)
İktisat Sosyolojisi III / Marksizm (2008)
İnsan (2008)
Sanat (2008)
Ebuzer (2008)
Öze Dönüş (2009)
Sizi Rahatsız Etmeye Geldim - Ali Şeriati Yıllığı (2009)
Çöle İniş (2010)
Kadın - Fatıma Fatımadır (2011)
Adem'in Varisi Hüseyin (2011)
İslam Bilim – 2 (2011)
İslam Bilim – 3 (2011)
Şia (2012)
Dua (2012)
Mektuplar (2012)
İran ve İslam (2012)
İbrahim'le Buluşma (2012)
Ali (2012)
Muhtelif Eserler – 1 (2012)
Muhtelif Eserler – 2 (2012)
Yeni Çağ’ın Özellikleri (2012)
Yalnızlık Sözleri 1 (2012)
Yalnızlık Sözleri 2 (2012)
Kendini Devrimci Yetiştirmek (2013)
İslam Nedir Muhammed Kimdir (2013)
Anne Baba Biz Suçluyuz (2013)
Aydın (2013)
Çocuklar ve Gençler (2013)
Marksizm (2013)
Şehadet (2913)
Medeniyet Tarihi 2 (2013)
Hangi Şia? (2013)
Kur'an'a Bakış (2013)
Dine Karşı Din (2013)
İnsanın Dört Zindanı (2013)
Bilinç ve Eşekleştirme (2013)
Ali Şeriati Külliyatı-38 Kitap Takım (2018)
KÜRTÇE KİTAPLARI:
Lı Ser Reça İbrahim (Çev. Murad Polad, 2009)
KAYNAKÇA: Puran Şeriati / Eşim Ali Şeriati (2002), Nihat İlhan / Ali Şeriati İle Söyleşmek - Ömer Noyan (kitaphaber.com, 09.03.2012), Ömer Noyan / Ali Şeriati İle Söyleşmek (2012), Bir Düşünce ve Eylem Adamı Ali Şeriati (Kollektif, Editör: Murat Demirkol, 2013), Demirtaş: Ali Şeriati’yi okuyorum! (ilkehaber.com 01.06.2015), Ali Şeriati'nin eşi vefat etti - İranlı sosyolog Ali Şeriati’nin eşi Püren Hanım vefat etti (Ortadoğu gazetesi - dunyabulteni.net, 15 Şubat 2019), Recep İhsan Eliaçık / Ali Şeriati (tsz), Ertuğrul Cesur / Dr. Ali Şeriati İslam Bilim ve Bir İdeoloji Olarak İslamcılık (tsz), Ali Şeriati Kimdir (timeturk.com, 13.08.2019), Ali Şeriati kimdir? (yeniakit.com.tr, 13.08.2019), İslam Dünyasının 'Fikirleriyle Rahatsızlık Veren' Önemli Düşünce Adamı Ali Şeriati (onedio.com, 13.08.2019), Ali Şeriati (eksisozluk.com, 13.08.2019), Ali Şeriati Kimdir, Sözleri ve Hayatı (sozkimin.com, 13.08.2019), Ali Şeriati kitapları (ilknokta.com, idefix.com, dr.com.tr, kitapyurdu.com, sozcukitabevi.com, 13.08.2019).